OGÓLNE ZASADY ORGANIZACJI I, MOTYWACJI I HIGIENY NAUKI DZIECKA W DOMU
[responsivevoice_button voice=”Polish Female” buttontext=”Odsłuchaj tekst”]
Miejsce pracy
1.Zapewniamy w domu stałe miejsce do pracy, kącik, w którym uczeń mógłby przechowywać swoje książki, zeszyty i przybory szkolne.
2.Stół i krzesło powinny być dostosowane do wymiarów ciała ucznia. W „kąciku pracy” ucznia musi dbać o ład i porządek, czystość i estetykę.
3.Jedno z podstawowych wskazań higieny dotyczy oświetlenia pokoju, w którym uczeń pracuje. Pokój ten powinien być jasny, światło zaś powinno padać z lewej strony pracującego u dzieci praworęcznych, a u leworęcznych odwrotnie. Należy przy tym pamiętać, że nie tylko słabe, ale jednocześnie jaskrawe światło jest szkodliwe, wywołuje zmęczenie wzroku, a przez to zmęczenie umysłowe.
4. Dla zdrowia ucznia i wydajności jego pracy bardzo ważne jest oddychanie świeżym powietrzem. Należy wobec tego przyzwyczajać dzieci, aby przed rozpoczęciem pracy przewietrzały pokój (nie wietrzyć podczas pracy – dźwięki dochodzące z zewnątrz mogą rozpraszać ).
5. Samodzielna praca ucznia wymaga wysiłku umysłowego oraz napięcia woli i skupienia uwagi, w związku z czym nawet najlepiej zorganizowany „kącik pracy” i przestrzeganie zasad higieny nie przyczynią się same do podniesienia wydajności pracy ucznia, jeśli otoczenie domowe nie zapewni mu ciszy niezbędnej do nauki. Gwar w otoczeniu dziecka odrabiającego lekcje rozprasza uwagę, a niekiedy wręcz uniemożliwia mu skupienie uwagi i przygotowanie zadanej pracy.
5.Szczególne skupienie niezbędne jest dla dzieci w młodszym wieku szkolnym, które mają słabo wyrobioną koncentrację uwagi i jeżeli ją zakłócimy, trudno mu się będzie na nowo wdrożyć się do pracy.
6. Ważne jest też ułożenie książki w stosunku do oczu. Książka nie powinna leżeć płasko na stole, aby przy czytaniu nie pochylać głowy.
7. Czas pracy przy komputerze nie może być zbyt długi. Jeśli dziecko pracuje 45 minut, to konieczna jest przerwa, w czasie której należy przejść się lub zrobić kilka prostych ćwiczeń, rozciąganie, skłony.
PLAN DNIA UCZNIA
1.Duży wpływ na wyniki nauki domowej wywiera dzienny rozkład zajęć domowych ucznia. Jak wykazują badania, jedną z przyczyn niechęci do nauki oraz nieefektywnej nauki jest rozluźnienie dyscypliny i nieracjonalne wykorzystanie czasu.
2.Z wielu przeróżnych zajęć uczniowie nie potrafią wybrać tego, co potrzebne, a odrzucić czynności drugorzędnych, nie mają oni odpowiednich nawyków pracy, które umożliwiłyby im pogodzenie obowiązków szkolnych i rodzinnych z wypoczynkiem i rozrywką. Z tego powodu szkolne i domowe obowiązki ucznia wymagają starannego uporządkowania.
3.Ważne jest omówienie i ustalenie z uczniem konkretnych godzin nauki.
4. Pora nauki powinna być stała, co zazwyczaj ułatwia adaptację do pracy i zapobiega szkodliwemu pośpiechowi. Najodpowiedniejszą porą do nauki zdalnej są godziny dopołudniowe, przy czym najlepiej, aby dziecko rozpoczynało naukę o stałej porze np. 9.00.
PRZEBIEG NAUKI DOMOWEJ
1. Przed przystąpieniem do nauki uczeń powinien wykonać pewne czynności wstępne: przewietrzyć pokój, pobrać i przejrzeć zlecone przez nauczycieli zadania i terminy ich wykonania, ustalić kolejność ich wykonania, przygotować i we właściwym porządku rozmieścić na stole potrzebne książki, zeszyty i przybory do pisania, rozplanować pracę w czasie i dopiero wówczas rozpocząć pracę nad wykonaniem tych zadań.
2. Uczeń, przystępując do nauki, powinien zabierać się do najtrudniejszych i najważniejszych zadań. Zadania trudniejsze powinien przeplatać łatwiejszymi, pisemne – ustnymi. Zadane ćwiczenia należy wykonać w tym samym dniu, w którym uczeń czytał przygotowane przez nauczycieli materiały.
3.Rodzic w miarę możliwości powinien czuwać nad prawidłowym przebiegiem pracy swego dziecka. Jeżeli dziecko nie potrafi zrozumieć danych treści, należy tak pokierować jego myśleniem, aby naprowadzić na prawidłową drogę, udzielić wskazówek. Nie należy podawać gotowych rozwiązań.
4.W trakcie nauki domowej potrzebny jest odpoczynek, wskazane są krótkie przerwy, ale muszą być stosowane w odpowiednim momencie. Niech dziecko zakończy rozpoczętą pracę lub dojdzie do jakiegoś punktu i wtedy może zrobić sobie przerwę. Narastające zmęczenie zmniejsza koncentrację dziecka. Przerwy pozwalają na uporządkowanie przeczytanych informacji i powiązanie ich w logiczną całość. Przerwy w trakcie nauki nie mogą jednak być zbyt długie (10-15min.), aby dziecko nie zapomniało przez ten czas, czego się nauczyło. Z drugiej zaś strony nie należy zbyt długo uczyć się bez przerwy, gdyż zmęczenie powoduje gorsze i mniej trwałe przyswajanie wiadomości.
POMOC W NAUCE
1.Pomoc rodziców powinna zasadniczo polegać na dopilnowaniu, aby dziecko uczyło się o ustalonej porze dnia oraz aby wiedziało, czego ma się uczyć.
2.W przypadku młodszych lub mniej samodzielnych dzieci konieczne może być ściągnięcie materiałów ze strony szkoły. Jeśli jest to możliwe, dobrze jest wspólnie z dzieckiem ustalić plan wykonania zadań, a następnie kontrolować, czy dziecko ten plan realizuje, w tym czy pamięta o robieniu sobie przerw.
3.Jeśli jednak uczeń nie rozumie czegoś lub mimo czynionych prób nie może sobie poradzić z jakimś zagadnieniem, trzeba mu pomóc. Nie należy jednak spieszyć się od razu z gotowym wyjaśnieniem, lecz raczej pokierować za pomocą pytań i poleceń jego rozumowaniem, czasem wskazać odpowiednią lekturę albo naprowadzić na właściwą drogę, tak aby uczeń sam znalazł rozwiązanie. Obowiązuje tu ogólna zasada wychowywania tak, aby dziecko nie szło na łatwiznę, lecz aby było wdrażane do podejmowania wysiłku oraz aby budziło i rozwijało w sobie inicjatywę , pomysłowość i samodzielność. Zasadę zaś dość często spotykanego wyręczania dziecka w jego pracy przez rodziców należy zastąpić zwyczajem odsyłania go do źródeł wiadomości.
4.Jeśli dziecko nie ma problemów z nauką i jest samodzielne wystarczy kontrola wykonanej pracy.
5.Nie należy szczędzić dziecku pochwał za dobrze wykonaną pracę. Wystrzegać się trzeba natomiast rygorystycznych nakazów i gróźb. Zbytni rygor i despotyczne dyrygowanie dzieckiem hamuje rozwój jego samodzielności, utrudniając mu tym samym naukę i zabija motywację.
6.Pogódźmy się z tym, że dziecko nie pojmuje nauki jako najciekawszego i najprzyjemniejszego spędzania czasu. Warto jest dziecku wytłumaczyć, że chociaż nauka nie jest tak przyjemna jak gry komputerowe, jest obowiązkiem, a dodatkowo jest konieczna dla jego dalszego rozwoju. Do tego, aby dziecko zaangażowało się w działania nie do końca dla nie go pzyjemne ważna jest motywacja. Rodzice mogą o nią zadbać:
- WSPIERAJĄC, ALE NIE WYRĘCZAJĄC
Rodzice nie muszą na nowo uczyć się tego, co dziecko w szkole. Naukę pozostawmy dzieciom. Rodzice mają wspierać. Pomagając w nauce a nie uczyć się za dziecko.
Pomagając w odrabianiu zadań domowych nie należy dziecka wyręczać. Warto wdrażać je do samodzielnej pracy. W procesie uczenia się ważną rolę odgrywa samokontrola wykonanej pracy. Chodzi w niej o to, aby uczeń sam odkrywał swoje błędy i samo je poprawiał.. Warto motywować i przyzwyczajać do podejmowania wysiłku, do pokonywania trudności, wtedy uwierzy we własne możliwości.
- MĄDRZE STOSUJĄC NAGRODY
Od kar lepsze są nagrody, ale stosowanie ich musi być ostrożne. Złotym środkiem jest drobna nagroda, np. w postaci uznania rodziców, pochwały. Dziecko będzie miało poczucie, że rodzice doceniają jego trud i wysiłek włożony w naukę.
- DOCENIAJĄC OSIAGNIĘCIA DZIECKA
Warto rozróżnić tutaj dwa pojęcia: osiągnięcia, a nie stopnie. O ile łatwo jest doceniać osiągnięcia dziecka, które otrzymuje dobre stopnie, to gorzej jest z dzieckiem, które ma kłopoty w nauce. Jest różnica miedzy dzieckiem, które nie chce się uczyć, a takim, które uczy się wolno i nie jest w stanie zrobić tego, co się od niego wymaga. Doceniaj włożony wysiłek i zaangażowanie.
- NIE POZWÓL DZIECKU, BY ŹLE MÓWIŁO O SOBIE
Często mamy okazję słyszeć, że dziecko źle mówi o sobie: „jestem głupi”, „nie dam rady”, „i tak mi się nie uda”. Są to głosy, które są wrogami sukcesu. Lęk przed niepowodzeniem powoduje u tych dzieci występowanie tendencji do rezygnacji, formułowanie niskich aspiracji i niskich oczekiwań oraz unikanie zadań, czy wręcz nie podejmowanie trudu nauki.
- BUDUJ W DZIECKU POCZUCIE WŁASNEJ WARTOŚCI
Dziecko będzie myślało pozytywnie o sobie, gdy będzie miało poczucie własnej wartości. Rolą rodziców jest pomóc wykształcić w dziecku energię i inicjatywę, by zrekompensować poczucie niskiej wartości, by znaleźć sposób zrównoważenia swojej słabości, by dziecko myślało o sobie dobrze. Jest to szczególnie ważne w okresie dojrzewania. Wiara we własne możliwości może zaprowadzić na sam szczyt, a jej brak powoduje utratę mnóstwa fantastycznych okazji do nauki, zabawy, poznania ciekawostek.
***
Jeżeli dziecko żyje w atmosferze krytyki – uczy się potępiać.
Jeżeli dziecko żyje w atmosferze wrogości – uczy się walczyć.
Jeżeli dziecko musi znosić kpiny – uczy się nieśmiałości.
Jeżeli dziecko jest akceptowane i chwalone – uczy się doceniać innych.
Jeżeli dziecko żyje w poczuciu bezpieczeństwa – uczy się ufności.
Jeżeli dziecko żyje w atmosferze miłości – uczy się jak znaleźć miłość
